صدا مهم‌ترین دارایی یک گوینده است چرا که گویندگی شغل اوست و زندگی یک گوینده حول محور صدایش می‌چرخد و مسلماً گوینده‌ای موفق است که جمله معروف ” تنها صداست که می‌ماند” شامل حال او هم شود. یعنی آن‌قدر اصول و مهارت‌های گویندگی را بلد باشد که صدایش در یادها و خاطرها ماندگار شود. با این اوصاف صرفاً داشتن یک‌صدای زیبا باعث ماندگاری آن نخواهد شد، بلکه گویندگی نیازمند خلاقیت و مهارت است. اینکه گوینده بداند چه روش‌هایی را لازم است برای پیشرفت خود به کار بگیرد یکی از مهم‌ترین هنرهای اوست. ما در این مطلب نقشه راه گویندگی را در اختیار شما قرار خواهیم داد، اینکه چه روش‌هایی از شما یک گوینده حرفه‌ای می‌سازد و پس از آن خواهید توانست به لیست گویندگان حرفه‌ای ما بپیوندید پس با ما همراه باشید.
بیان روش‌های برای گویندگی حرفه‌ای
تمرین و ممارست در هر کاری باعث پیشرفت در آن شغل می‌شود. گویندگی هم مانند بسیاری از حرفه‌ها تمرین‌های مخصوص به خودش را دارد تا گوینده صدای پخته‌تر و جذاب‌تری داشته باشد. در زیر به نکاتی اشاره خواهیم کرد که لازمه شغل گویندگی است.
۱- از دیافراگم صحبت کنید
یکی از تمرین‌های گویندگی این است که از دیافراگم صحبت کنید تا صدای شما نرم و آرام به نظر برسد. برای تمرین صحبت‌کردن بیشتر از دیافراگم، مربیان صدا توصیه می‌کنند که به پشت دراز بکشید و زانوهای خود را کمی خم کنید، به‌طوری‌که احساس کنید شکمتان به دستتان فشار وارد می‌کند. بعد از آن دست خود را روی قفسه سینه قرار دهید و از طریق بینی نفس بکشید. توجه کنید در این تمرین با بازدم معده شما به سمت پایین حرکت می‌کند. این تمرین یکی از تمرین‌های روزمره یک گوینده حرفه‌ای است، به‌خصوص وقتی قرار است یک برنامه‌ای را اجرا کند قبل اجرا این ترفند به او کمک قابل‌توجهی خواهد کرد.
۲- گلوی خود را صاف کنید
پاک‌کردن خلط گلو به بهترشدن صدا بسیار کمک خواهد کرد. اما یک گوینده حرفه‌ای باید این نکته را بداند که این کار را به‌صورت تهاجمی انجام ندهد چرا که تارهای صوتی ظریف هستند و این کار باعث آسیب رساندن به تارهای صوتی می‌شود؛ بنابراین آب بنوشید، آب یکی از بهترین راه‌ها برای پاک‌سازی گلو است. یک گوینده حرفه‌ای همیشه یک بطری آب همراه خود دارد.
۳- شفاف صحبت کنید
یکی از مهارت‌های مهمی که یک گوینده حرفه‌ای باید آن را داشته باشد واضح و شفاف صحبت‌کردن است؛ یعنی بیان درستی داشته باشید. مراقب باشید که کلمات را درست تلفظ کنید و در مورد هر کلمه‌ای که به کار می‌برید بدانید چه معنی و مفهومی دارد. ممکن است به‌عنوان گوینده مجبور باشید مطلبی را بخوانید که تلفظ برخی از واژه‌ها برای شما سخت باشد قبل از اجرا حتماً برای این واژه‌ها نشانه بگذارید که دچار مشکل نشوید. به طور مثال حروفی مثل ” ت، ک، پ، ج، د، ب” نیازمند تأکید هستند. وقتی بر روی این حروف تأکید کنید صحبتی شفاف و واضح خواهید داشت.
۴- صدای خود را کنترل کنید
گویندگانی که با صدای بلند صحبت می‌کنند معمولاً باعث ایجاد استرس برای شنوندگان می‌شوند. علاوه بر این صدای بلند باعث آسیب رساندن به تارهای صوتی نیز می‌شود؛ بنابراین به‌عنوان یک گوینده سعی کنید آگاهانه کمی کمتر از صدای طبیعی خود صحبت کنید و بر روی صدای خودکنترل داشته باشید.
۵- انجام دو کار با هم را تمرین کنید
منظور از اینکه دو کار را باهم انجام دهید این است که در گویندگی فرد باید بتواند در عین اینکه از روی یک شعر و متن می‌خواند در مورد آن هم صحبت کند. پس از قبل چندین بار از روی شعر یا متن موردنظر بخوانید وبا آهنگ شعر و متن آشنا شوید. علاوه بر این ارتباط برقرارکردن با مخاطبان در حین گویندگی یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی است که یک گوینده باید از پس آن بربیاید. یعنی فقط با صدای خوش یک متن را خواندن کافی نیست؛ بلکه سرتان را از روی کاغذ بالا بیاورید و با افراد ارتباط چشمی برقرار کنید و یک گوینده فعال و پویا باشید.
۶- مکث‌کردن را فراموش نکنید
در گویندگی صحبت‌کردن یکنواخت باعث می‌شود که شنونده شما به خواب برود. پس در انتقال کلام خود با مخاطبان کمی مکث کنید. به طور مثال برای مکث‌کردن از کلماتی مثل ” زیرا، چه زمانی، پس، اما” استفاده کنید و با کمی مکث صحبت خود را ادامه بدهید. یا اگر شما گوینده یک رادیو هستید در یادداشت خود علامتی مثل ” … ” این علامت را در نظر بگیرید که به شما یادآوری کند اینجا مکث را رعایت کنید. هرچند که باید هوشیار باشید که خیلی هم این مکث و وقفه طولانی نباشد و یا زیاد از” اممممم ” و یا واژگانی ازاین‌دست استفاده نکنید که عدم تسلط شما را نشان می‌دهند. درواقع این کار باعث می‌شود تا حواس مخاطب پرت شود و دیگر به شما توجه نکند.
۷- صاف بایستید
وقتی قوز می‌کنید، دیافراگم شما جمع می‌شود و خارج‌شدن هوا از بدن سخت می‌شود. قبل از انجام گویندگی، سعی کنید دست‌هایتان را بالای سرتان بکشید. به این حرکت ” ژست قدرت” می‌گویند؛ بنابراین ژست قدرت نه‌تنها دیافراگم شما را باز می‌کند، بلکه باعث افزایش تستوسترون و افزایش کورتیزول می‌شود که باعث می‌شود آرامش و اعتمادبه‌نفس بیشتری داشته باشید.
۸- حداکثر نقطه رزونانس خود را پیدا کنید
حداکثر نقطه رزونانس هرکسی محدوده صوتی ایده‌آل اوست که باعث می‌شود صدای جذاب‌تری در آن نقطه داشته باشد. به طور مثال زنان وقتی صدای خود را بالاتر می‌برند صدای جذاب‌تری خواهند داشت، درحالی‌که مردان وقتی پایین‌تر صحبت کنند؛ بنابراین یک اکتاو بالاتر یا پایین‌تر کردن صدا ترفندی است که فرد میتواند نقطه رزونانس خودش را پیدا کند. مثلاً خواننده‌های اپرا برای این کار از طریق بینی نفس می‌شکند و بعد از طریق لب‌های بسته بازدم می‌کنند، مثل اینکه در حال مکیدن یک تمشک ترش باشند. این ترفند که به آن “مته لب” می‌گویند گوینده را مجبور می‌کند که تارهای صوتی خودش را شل کند.
۹- از سرعت خود کم کنید
تندتند صحبت‌کردن در گویندگی یک حرکت کاملاً غیرحرفه‌ای است. چرا که با سرعت صحبت‌کردن باعث می‌شود هیچ ارتباطی با مخاطب شکل نگیرد. یکی از تمرین‌های گویندگی این است که تمرکز خود را روی کلمات بالا ببرید. تمرین دیگر اینکه صداهای مصوت خود را درحالی‌که کلمات خود را به هم متصل نگه داشتید، گسترش دهید. شاید این تمرین در ابتدا سخت به نظر برسد؛ اما به‌مرورزمان خوب پیش خواهد رفت. تمرین بعدی این است با صدای بلند شعر و آواز بخوانید این کار باعث می‌شود که سرعت خودتان را کنترل کنید. هرچند سرعت در صحبت‌کردن در زمانی که دوست دارید شنونده را هیجان‌زده کنید لازم و ضروری است.
۱۰- لبخند بزنید
“ونسا ون ادواردز” که یک نویسنده است طبق یک آزمایشی به این نتیجه رسید، زمانی که مردم در حال لبخند زدن جواب تلفنشان را می‌دهند، شنوندگان صدای آنها را دوست‌داشتنی‌تر می‌شنوند؛ بنابراین، لبخندزدن حین گویندگی باعث می‌شود جذاب‌تر و دلنشین‌تر به نظر برسید. اما یادتان باشد در لبخندزدن زیاده‌روی نکنید.
۱۱- حواستان به لحنتان باشد
اگر گویندگی یک مراسمی را بر عهده گرفته‌اید که رسمی است؛ بنابراین باید با لحن رسمی صحبت کنید و یا اگر در یک جمع صمیمانه هستید لحن هم باید صمیمانه باشد. به طور مثال شما نمی‌توانید اشعار حماسی را با لحن صمیمانه بخوانید و مطالبی از شل سیلور استاین را با لحن جدی، چرا که هرکدام لحن متناسب به خود را دارند.
۱۲- از اصل مطلب صحبت کنید
یکی از مشکلات رایجی که در سخنرانی‌ها وجود دارد این است که گوینده به حواشی می‌پردازد و از رفتن به سر اصل مطلب پرهیز می‌کند این باعث می‌شود که حوصله مخاطب سر برود و تمایلی به ماندن در جلسه نداشته باشد. یکی دیگر از نکاتی که باید حین گویندگی در نظر بگیرید این است که اگر دارید در مورد یک موضوعی صحبت می‌کنید همان را ادامه دهید و به پایان برسانید. به‌طورکلی از این شاخه به شاخه دیگری نپرید که این یک حرکت غیرحرفه‌ای در گویندگی است.
۱۳- از تمرین دست نکشید
مهم نیست که موضوع گویندگی شما چیست و قرار است در چه قالبی سخنرانی کنید. قبل از اهمیت موضوع اهمیت تمرین‌کردن به‌اندازه کافی است. متأسفانه بسیاری از گویندگان فکر می‌کنند تمرین برای افراد کم‌تجربه است، اما در واقع این تمرین است که آنها را تبدیل به یک گوینده حرفه‌ای می‌کند.
۱۴- اعتمادبه‌نفس داشته باشید
یکی از مهم‌ترین قدم‌ها در گویندگی داشتن اعتمادبه‌نفس برای کنترل و کاهش استرس صحبت‌کردن است؛ بنابراین حواستان باشد که شما فردی توانمند هستید که صدای خوشی دارید و علاوه‌برآن به گویندگی علاقه‌مند هستید. این توانمندی باید منشأ اعتمادبه‌نفس شما باشد تا کار خود را به‌راحتی و حرفه‌ای پیش ببرید.
۱۵- از تجربه دیگران استفاده کنید
به‌عنوان کسی که تازه‌وارد حیطه گویندگی شده است بهتر است به سخنرانی افراد زیادی گوش دهید تا کسی که از نظر شما کارش بهتر است را برای خود به‌عنوان یک الگو قرار دهید و از تجربه او برای پیشبرد اهدافتان استفاده کنید. اما مراقب باشید که الگوبرداری با تقلید بسیار متفاوت است. در الگوبرداری خط مشی از مهارت‌ها را خواهید دید؛ اما در تقلید تبدیل به کسی دیگر خواهید شد. پس در عین اینکه یک گوینده منحصربه‌فرد هستید از تجربه بزرگان این حوزه بهره بگیرید.
سخن آخر
گویندگی یکی از دلنشین‌ترین شغل‌هاست، شغلی که میتواند با مردم ارتباط مستقیم داشته باشد و در خاطره‌ها ماندگار شود. اما برای تبدیل‌شدن به یک گوینده خوب باید حواستان به تارهای صوتی، حرکات بدن، اعتمادبه‌نفس و … باشد. صدای خوب داشتن صرفاً دلیلی بر گوینده بودن نیست؛ بلکه مهارت‌های گویندگی است که بر حرفه‌ای بودن او مهر تأیید می‌زند و میتواند شما را در راستای دریافت سفارش گویندگی بیشتر کمک کند.
از اینکه تا انتهای مطالعه این مقاله همراه ما بودید سپاسگزاریم.
با ثبت نظر خود درباره چگونه گوینده حرفه‌ای شویم؟ ۱۵ نکته برای تبدیل شدن به یک گوینده حرفه‌ای به راهنمایی دیگران بالا بردن کیفیت مطالب کمک کنید.