نورپردازی در یک استودیو عکاسی یک مهارت اساسی در این حرفه می باشد. نورپردازی صحیح یک سوژه بسیار مهم است زیرا این امکان را به شما می دهد که یک صحنه را با دقت ثبت کنید و در برخی موارد حتی جذابیت عکس را بیشتر و چشم نواز می کند و تاثیر مستقیمی در اجاره استودیو شما خواهد داشت. وقتی صحبت از عکاسی می شود، نوع نوری که استفاده می کنید یکی از مهم ترین عناصر هر عکس است. موقعیت و کیفیت نور می تواند بر روی هر تعداد از عکس شما تأثیر بگذارد. با توجه به اینکه نور چگونه از زاویه ها و منحنی های سوژه شما پخش می شود و کدام قسمت های سوژه روشن است و کدام قسمت در تاریکی است می توانید عکاس قوی تری شوید زیرا یاد می‌گیرید چگونه از منبع نور خود استفاده کنید.

انواع مختلف نورپردازی

دو نوع نور اصلی وجود دارد، طبیعی و مصنوعی. نور طبیعی هر چیزی است که بدون دخالت انسان رخ می دهد، بنابراین می تواند نور مستقیم خورشید در یک روز روشن، نور در یک روز ابری یا مه آلود یا حتی نور ماه در شب باشد. از طرف دیگر نور مصنوعی، می تواند جابجا شود و متناسب با شرایط شما تنظیم شود. قرار دادن نور مصنوعی در رابطه با سوژه آسانتر از نور طبیعی است، جایی که باید سوژه و دوربین را مطابق تکنیک نورپردازی مورد نظر خود حرکت دهید می توان هر دو نور مصنوعی و طبیعی را برای ایجاد هر تعداد سبک از نور دستکاری کرد، به شرطی که بدانید چگونه از آن استفاده کنید.

نور طبیعی

اگر می خواهید از نور طبیعی در عکاسی خود استفاده کنید، مهم است که زاویه تابش خورشید و تأثیر آن را بر روی سوژه مورد نظر خود درک کنید. به عنوان مثال، در بیشتر ساعات روز خورشید مستقیماً بالای سر قرار می گیرد، بنابراین سوژه شما هم از بالا روشن می شود. یک روز آفتابی بدون ابر باعث ایجاد سایه های شدیدتر می شود، اما زمانی که آسمان پر از ابر باشد نور خورشید را پخش می کند و باعث می شود نور بر روی سوژه شما تندتر نباشد.

برای اینکه نور طبیعی در عکس شما ملایم تر باشد، ممکن است بخواهید از نزدیکترین ساعات به طلوع و غروب خورشید استفاده کنید، اما باید در نظر بگیرید زمانی که خورشید با زاویه جزئی بالای سوژه شما خاموش می شود ممکن است روشنایی خورشید شدیدتر باشد.

نور مصنوعی

منابع نور مصنوعی که معمولاً در عکاسی استفاده می شوند، نورهای ثابت (لامپ، چراغ های عکاسی دائمی، لامپ های دستی و …) و فلاش ها (ژنراتورهای فلاش استودیویی) هستند. گرفتن عکس با منبع نور ثابت شبیه عکس گرفتن (مشاهده افکت صدای عکس گرفتن) با نور طبیعی است. اما تفاوت اصلی نور مصنوعی در این است که شما راه های بیشتری برای تأثیرگذاری بر ویژگی های آن نور دارید.

کیفیت نور هم کاملاً به اندازه نسبی منبع نور شما بستگی دارد. هنگام استفاده از منابع نور مصنوعی، راه های زیادی برای کنترل اندازه نسبی نور دارید. البته خود منبع نور یک اندازه مطلق دارد و در جایی که یک لامپ در یک موقعیت خاص منبع نور بسیار کوچکی است، یک پنل LED بزرگ در همان موقعیت منبع نور بزرگی خواهد بود.

فلاش ها

فلاش ها لامپ های خاموشی هستند که در لحظه ای خاص نور را می تابانند. تفاوت در فلاش ها در رنگ آنها نیست، بلکه بیشتر به اندازه و شکل و نوع منبع تغذیه آنها مربوط می شود. فلاش ها، شدت نور بسیار زیادی دارند و نور آنها هم روی پایه یک نور ثابت بسیار قوی است. داشتن یک سیستم فلاش پر قدرت و حرفه ای شاید برای یک استودیو ضبط صدا مهم نباشد اما برای استودیو عکاسی و تصویر برداری امری جدی است.

فلاش روی دوربین

فلاش روی دوربین لزوماً نور مداوم استودیویی نیست. فلاش در دسته نور های مصنوعی قرار می گیرد، راحتی فلاش روی دوربین این است که بسیار متحرک تر از پایه های نور حجیم یا استفاده از نور ثانویه است. این به این معنی است که شما می توانید به سرعت تغییر جهتی که فلاش در آن تنظیم می شود را به آسانی تغییردهید. به این صورت که می توانید فلاش را از سقف منعکس کنید تا نور ملایم قبل از برخورد با سوژه شما پخش شود. هنگامی که سقف آنقدر بلند است که نور ملایم را به سمت پایین باز نمی تابد، آن زمان می توانید از پخش کننده فلاش برای ملایم کردن جلوه خود استفاده کنید.

فلاش های استودیویی

فلاش های استودیویی را حتماً باید همراه با سه پایه استفاده کنید. اصولاً نگهداری فلاش روی پایه منطقی تر از استفاده از دستیار نورپردازی است زیرا وقتی شما نور را بر روی سه پایه قرار می دهید در صورتی که سوژه شما ثابت باشد راحتر می توانید جهت تابش نور و شکل ایجاد سایه ها را کنترل کنید.

فلاش های پرتابل یا استودیویی

فلاش های استودیویی بسته منبع انرژی که استفاده می کننده به دو دسته استودیویی و پرتابل تقسیم می شوند. فلاش پرتابل از نظر شکل و ظاهر و کاربرد با فلاش استودیویی تفاوتی ندارند اما فلاش پرتابل دارای یک باتری بزرگ است که شما می توانید آن را شارژ کنید و همراه با فلاش به فضایی خارج از استودیو ببرید. این فلاش ها برای فضای باز که منبع برق در دسترس نیست کاربرد زیادی دارد.

فاصله فلاش ها را چقدر در نظر بگیریم؟

معمولاً عکاسان در حین کار فرصتی برای محاسبه فواصل ندارند و با توجه به تجربه خود می دانند که هر چقدر منبع نور بزرگ تر باشد، نور ملایم تر و سایه ی محوتری را ایجاد می کند. بنابراین بهتر است که فلاش را تا جایی که مزاحم سوژه و کادر بندی شما نمی شود، به سوژه خود نزدیک کنید و در عوض شدت نور را کم کنید. این مورد را هم باید در نظر بگیرید که سافت باکس ها بر خلاف چترها هستند و باعث می شوند نور جهت دار شود بنابراین در عکس های تمام قد بهتر است دقت بیشتری کنید و فلاش را خیلی به سوژه نزدیک نکنید تا نوری یکدست و یکنواخت روی تمامی سوژه بتابد.

تکنیک های مختلف نور

برخی از تکنیک های نور دراماتیک و برخی دیگر نرم هستند. هیچ قاعده ای وجود ندارد که بگوید در چه موقعیت هایی می توانید یا نمی توانید از آن ها استفاده کنید.

تقسیم نور: نور خود را ۹۰ درجه نسبت به صورت سوژه خود قرار دهید تا با این نور، نور را تنظیم کنید. در نهایت با یک طرف صورت روشن و طرف دیگر در سایه تاریک خواهید بود و خط سایه به صورت عمودی روی صورت سوژه شما می افتد.

نورپردازی رامبراند: برای این تنظیمات نورپردازی، سوژه خود را کمی بیشتر از ۹۰ درجه دور از منبع نور خود قرار دهید. منبع نوری شما نیز کمی از ارتفاع سر سوژه شما خواهد بود به این صورت که یک طرف صورت همچنان در سایه خواهد بود، اما یک مثلث نور باید روی گونه بیفتد، به صورتی که نه پهن تر از چشم باشد و نه بلندتر از بینی باشد. سایه های ملایم ایجاد شده توسط این نوع نور به صورت های گرد کمک می کند لاغرتر به نظر برسند. این تکنیک نور به نام رامبراند نقاش نامگذاری شده است زیرا او از این نوع نور در بسیاری از موضوعات خود استفاده می کرد.

نورپردازی حلقه ای: منبع نور خود را با زاویه ۳۰ تا۴۵ درجه از پشت سوژه خود قرار دهید، یک بازتابنده در طرف مقابل سوژه رو به نور قرار می گیرد تا نور را به صورت سوژه شما بازتاب دهد. هنگامی که نور کمی بالاتر از سطح چشم در طرف مقابل قرار می گیرد، ظاهری کانتورینگ جزئی به صورت سوژه شما می دهد که این نوع نور برای اکثر افراد بسیار جذاب است.

نورپردازی پروانه ای: نور خود را مستقیماً در پشت و بالای دوربین خود قرار دهید و به طوری که نور مستقیماً به سوژه شما رو به روی دوربین بتابد. این نور یک سمت سایه شکل بال پروانه ای را مستقیماً در زیر بینی سوژه می اندازد.

نورپردازی گسترده/ کوتاه: این دقیقاً یک تکنیک نیست، زیرا کم و بیش برای توصیف مقداری از چهره در نور استفاده می شود. هنگامی که صورت سوژه شما کمی در یک جهت چرخانده می شود، اگر نزدیک ترین سمت صورت را به دوربین در نور بتاباند، نور شما گسترده است. از طرف دیگر، اگر نزدیکترین سمت صورت به دوربین تا حدی در سایه باشد، نور شما به عنوان نور کوتاه طبقه بندی می شود.

 در هر سوژه عکاسی سه تنظیم نور وجود دارد: منبع نور تک، منبع نور دو گانه و منبع نور سه گانه.

راه اندازی منبع نور تک

راه اندازی تک نور، دارای نوری است که از یک جهت می آید. این تنظیمات برای سایه های خشن استفاده می شود و عکس را دراماتیک تر نشان می دهد. از آنجایی که سایه ها معمولاً بسیار تاریک هستند، بنابراین فقط ویژگی های اصلی یک سوژه را جدا می کند.

راه اندازی منبع نور دوگانه

تنظیم نور دو تایی به این صورت است که دارای دو چراغ در دو طرف و جلوی سوژه است. از این تنظیمات برای دستیابی به سوژه ای با نور یکنواخت استفاده می شود. به این صورت که سایه ها را روشن می کند و باعث انتقال نور از روشنایی به تاریکی می شود و امکان دید به جزئیات را بیشتر می کند.

راه اندازی منبع نور سه گانه

در تنظیم نور سه گانه، از سه چراغ استفاده می شود. تنظیم نور در منبع نور سه گانه مانند تنظیم نور در منبع دو گانه است اما یک تفاوت دارد که آن هم جدایی بیشتر از پس زمینه است. به این صورت که نور در پشت سوژه از پایین رو به بالا قرار می گیرد و به پشت سر می تابد و به سوژه درخشندگی منحصر به فردی می بخشد. راه دیگر برای استفاده از نور سوم این است که نور را در پس زمینه هدایت کنید و آن را روشن کنید و در نهایت فاصله بیشتری از سوژه ایجاد کنید.

کلام آخر

کار کردن با نورهای مصنوعی که جدا از دوربین قرار دارند کمی چالش برانگیز است و گاهی لازم است تا دو یا چند شاخه نور را به صورتی تنظیم کنید که هر کدام مقدار متفاوتی نور را در هر لحظه به سوی سوژه بتابانند و این مهارتی است که به نظر پیچیده می آید اما با دقت و تنظیم درست می توانید به درستی آن را انجام دهید. با مطالعه این مقاله یاد می گیرید که چطور شاخه های نور مصنوعی را به ترتیب و جدا از هم تنظیم کنید و بدون تجهیزات گران قیمت، عکس های آتلیه ای و حرفه ایی بگیرید.