ساز و ادوات موسیقی از جمله تفریحات و علائق افراد میباشد
که با به صدا درآوردن ساز، موسیقی دلنشینی ایجاد میشود. از جمله ادوات موسیقی
پرکاربرد در دنیای موسیقی سازهای بادی به ویژه سازهای بادی برنجی میباشد. این
سازها از جنس مس یا برنز بوده و بوسیله ارتعاش لبهای نوازنده صدا تولید میگردد.
سازهای برنجی یکی از دستههای شیپورها و سازهای بادی ارکستر
سمفونیک میباشد. این سازها از دو بخش تشکیل شده است، یک بخش لولههای ساز میباشد
که شکل مخروطی دارد، بخش دیگر نیز شکل قیف یا فنجان بوده و لولههای مخروطی شکل
وصل میگردد. صدا با استفاده از دریچههای تعبیه شده بروی لوله سازها که دارای
دکمه نیز میباشد، ایجاد میگردد. نوازنده با حرکات انگشتان خود بر روی دکمهها نتها
را به اجرا در میآورند. البته ممکن است در طراحی یک ساز بادی برنجی منافذی جهت ایجاد
دریچه در نظر گرفته نشود و ایجاد صدا از طریق اعمال فشار هوا صورت بگیرد.
یکی از معروفترین سازهای بادی برنجی، شیپور میباشد. اساس
کار شیپور نیز مانند سایر سازهای بادی میباشد. با استفاده از اعمال تغییر در حالت
لبها و دهان نوازنده نتها به اجرا درآمده و به صورت متوالی عوض میشوند. صدای
شیپور تنها با پنج نت تولید شده و با استفاده از فشار هوا و بکارگیری هارمونیکها
این ساز به صدا در میآید.
شیپور در ایران نیز یک ساز شناختهشده میباشد و تاریخچه
استفاده از آن قدمتی طولانی دارد. 3400 سال پیش استفاده از شیپور در ایران و در بزمهای
ایرانیان رواج داشته است و خنیاگران به عنوان اولین نوازندگان شیپور در جهان به
هنرنمایی میپرداختند. استفاده از شیپور اغلب به منظور بیدارباش در عرصههای نظامی
یا اجرای قطعه موسیقی رایج است. علاوه بر آن، به منظور اجرای مراسم تعزیه در ماههای
محرم نیز برخی از دستههای عزاداری از صدای شیپور استفاده میکنند.
ترومپت نیز از دیگر سازهای بادی برنجی میباشد که با صدای
لذتبخش تولید و پخش میکند. ترومپت در ابتدا با استفاده از برش و پردازش چوب
خیزران و سپس از شاخ حیوانات شکار شده ساخته میشود. ترومپت به منظور اعلام جنگ و
یا اطلاع رسانی در شکارگاهها مورد استفاده قرار میگرفت تا آنکه یونانیان اولین ترومپت
فلزی را ساختند. صدای ترومپیت به عنوان یک صدای اصلی در موسیقیهای مختلف از قبیل:
موسیقی کلاسیک، موسیقی جاز و موسیقی پاپ بکار گرفته میشود. این ساز بواسطه ساختار
ویژه خود زیرترین صدا را در حیطه سوپرانو تولید میکند. ترومپت نیز از لولهای
مخروطی شکل که در انتها به دهانهای ناقوسی وصل میشود تشکیل شده است. در گذشته
این لوله دارای شکل مستقیم بود اما پس از طراحیها صورت گرفته در قرن 15 میلادی
لوله شکل منحنی به خود گرفت. ترومپتهای کنونی سه دکمه بر روی لوله خود دارند که با
استفاده از آنان تغییراتی در صدای بوجود آمده حاصل میگردد. دکمه اول منجر به
افزایش طول لوله و بدنبال آن ایجاد یک پرده بم، دکمه دوم کاهش صدا به اندازه نیم
پرده و دکمه سوم نیز به اندازه یک پرده و نیم صوت را پایین میآورد. ترمپت از لحاظ
ظاهری شباهت زیادی به کورنت دارد با این تفاوت که قطر لوله در بیشتر طول آن یکسان
میباشد.
